Changes in Local Service Provision in the Neoliberal Era: Cases of Municipal Companies from Eskişehir and Konya Metropolitan Municipalities(2000-2014)

This thesis examines increasing interactions between metropolitan municipalities and the market as well as the role of the central state in this context in the post-1980 era. Since the 1980s, municipalities have interacted more with the private sector in the process of the provision of local services and more tended to incorporate municipal economic enterprises. Especially in the post-2000 period, the number of these companies has increased, including within the bodies of prominent metropolitan municipalities in Anatolian cities. These companies have enhanced metropolitan municipalities’ areas of activity in city economy and provided them with more freedom and power in the economic realm in an environment where the local level has turned into a more significant scale, while the central authority is trying (and achieving) to have more impacts on the society and the economy.

This study also explores similarities and differences between two metropolitan municipalities which have been in the hands of different political traditions and parties at least in the last two and a half decades. Therefore, for this work, it is important to look at the differences between a metropolitan municipality administered by the ruling party and another municipality controlled by the main opposition party. It is observed that although being directed by different political parties, the main motives for establishing municipal firms are substantially similar in the two cities. Together with the practices of buying goods and services from municipal or other regular companies, municipalities try to shift towards the private sector where they have more independence from the central authority, make investments and supply common local projects more easily, quickly, flexibly and cheaply in an atmosphere of increasing competition among cities. However, despite of the similarities between the two municipalities with regard to tendencies towards setting up economic enterprises and to other arguments, it should be added that municipalities governed by opposition parties, unsurprisingly, have greater number of reasons for avoiding the center’s impacts.

This thesis, firstly, refers to some theoretical perspectives so as to explicate the noteworthiness of and changes in the city level in the neoliberal period in addition to the role of the central government and transformations in the working of local governments. Secondly, a short historical background about local administration and public service provision methods, together with the current regulations concerning municipal economic enterprises are stated. Thirdly, the two metropolitan municipalities, Eskişehir and Konya examples -and their utilization ways of municipal enterprises are elaborated. In the last section, some similarities and differences between the two cases are discussed as well as the accountability issue which continues to be a serious problem in both cases.

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde Yüksek Lisans derecesi için Elif Beyza Hacıosmanoğlu tarafından Eylül 2015’te teslim edilen tezin kısa özeti

Neoliberal Dönemde Yerel Hizmet Sunumundaki Değişimler: Eskişehir ve Konya Büyükşehir Belediyelerindeki Belediye Şirketleri Örnekleri(2000-2014)

Bu tez, 1980 sonrası dönemde, büyükşehir belediyeleri ile piyasa arasındaki artan etkileşimler ile birlikte bu bağlamda merkezi devletin rolünü incelemektedir. 1980’lerden bu yana, yerel hizmetlerin sunulması sürecinde, belediyeler özel sektör ile daha çok etkileşime girmiş ve şirket kurma konusundaki eğilimleri artmıştır. Özellikle 2000 sonrası dönemde, Anadolu kentlerindeki önde gelen büyükşehir belediyeleri de dahil olmak üzere, bu şirketlerin sayılarında artış yaşanmıştır. Bu şirketler büyükşehir belediyelerinin faaliyet alanlarını genişletmiş, ayrıca onlara yerelin daha önemli bir ölçeğe dönüştüğü ve merkezi otoritenin toplum ve ekonomi üzerindeki etkisini artımaya çalıştığı (ve başardığı) bir ortamda iktisadi alanda daha fazla serbestlik ve güç sağlamıştır.

Ayrıca bu tez, şirketleşme konusunda, en azından son 25 yıldır, farklı iki siyasi gelenek ve partinin yönetiminde olan iki büyükşehir belediyesi arasındaki farklılıklar ve benzerlikleri de incelemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, bu çalışma açısından, iktidar partisi tarafından yönetilen bir büyükşehir belediyesi ile ana muhalefet partisi tarafından yönetilen bir diğeri arasındaki farklılıklara bakmak önem taşımaktadır. Farklı siyasi partiler tarafından yönetilmelerine rağmen, belediye şirketleri kurma konusundaki ana güdülerin çok benzer olduğu gözlemlenmiştir. Kentler arasındaki yarışın arttığı bir ortamda, belediyeler, belediye veya diğer özel şirketlerden mal ve hizmet satın alma uygulamaları ile birlikte, merkezi otoriteden daha fazla bağımsızlıklarının olduğu ve yerelprojeleri daha kolay, hızlı, esnek ve ucuza temin edebildikleri özel sektöre kaymaya çabalamaktadırlar. Fakat, iki büyükşehir belediyesi arasındaki şirket kurma eğilimleri ve diğer tartışmalar konusundaki benzerliklere rağmen, eklenmesi gerekmektedir ki, tahmin edilebildiği gibi, muhalif partiler tarafından yönetilen belediyeler, merkezin etkilerinden kaçınmak için daha fazla nedene sahiptirler.

Bu tez, öncelikle, neoliberal dönemde, merkezi hükümetin rolü ve yerel yönetimlerdeki dönüşüm ile birlikte kent ölçeğinin önemini ve buradaki değişimleri açıklayabilmek için bazı teorik yaklaşımlara atıfta bulunmaktadır. İkinci olarak, yerel yönetimler ile ilgili kısa bir tarihçeden, belediyelerin yerel hizmet sunum yöntemlerinden ve belediye şirketleri hakkındaki yürürlükte olan düzenlemelerden bahsetmektedir. Üçüncü olarak, Eskişehir ve Konya illerindeki büyükşehir belediyelerinin ve onların iktisadi teşebbüslerini kullanma şekillerini detaylandırmaktadır. Son bölümde ise, iki örnek arasındaki benzerlik ve farklılıklar ile birlikte her iki durumda da önemli bir mesele olmaya devam eden hesap verebilirlik problemi tartışılmaktadır.